Đột quỵ não hay còn gọi là đột qụy/ tai biến mạch máu não. Cơn đột quỵ não xảy ra khi một hoặc nhiều phần não không được cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng để duy trì hoạt động. Các tế bào này bắt đầu chết đi chỉ trong vòng một vài phút ngắn ngủi. Nếu như không được phát hiện và cấp cứu kịp thời, nạn nhận có thể đột tử rất nhanh. Chính vì vậy, bất kỳ ai cũng cần trang bị cho mình những kiến thức để nhận biết sớm đột quỵ não và xử lý khi đột quỵ xảy ra với mình hoặc người thân.
Mục lục
8 dấu hiệu sớm cảnh báo đột quỵ não là gì?
Đột quỵ não xảy ra có tính chất đột ngột, chính vì vậy việc nắm chắc các triệu chứng sớm của đột quỵ sẽ giúp phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm và tránh được nguy cơ tử vong:
Chóng mặt, mệt mỏi không rõ nguyên nhân
Triệu chứng này thường xảy ra sớm và phổ biến ở người mắc đột quỵ não.
Đau cổ và vai
Triệu chứng này gặp ở một số bệnh nhân. Bệnh nhân không có khả năng chạm cằm vào ngực (trừ trường hợp béo phì hoặc đang mắc một bệnh lý nào khác).
Đau nửa đầu bất chợt và dữ dội
Khi máu lưu thông lên não bị giảm đột ngột sẽ dẫn đến mạch máu não co giãn bất thường hoặc hủy hoại mạch máu gây ra đau nửa đầu, đau đầu đột ngột và nặng nề.
Biểu hiện ở mặt
Dễ gặp và dễ thấy nhất là triệu chứng méo miệng, lệch mặt, nhân trung hơi lệch sang một bên, nếp mũi má bên yếu bị rũ xuống. Khi nạn nhân nói hoặc cười thì các dấu hiệu này càng hiện rõ.
Biểu hiện ở mắt
Khi đột quỵ sắp xảy ra, bệnh nhân có thể cảm thấy mất thị lực một bên hoặc cả hai bên mặt, không còn nhìn rõ mọi vật xung quanh hoặc thấy mờ ảo.
Rối loạn ngôn ngữ
Người bị đột quỵ có thể bị biến đổi giọng nói, nói ngọng bất thường, môi lưỡi tê cứng, miệng khó mở, phải gắng sức mới có thể phát ra được từ. Khi nặng hơn, thậm chí khó nói hoặc giải thích một điều gì đó
Biểu hiện ở tay
Khi bị đột quỵ não người bệnh sẽ không thể nhấc nổi 2 cánh tay qua đầu cùng một lúc, đôi tay bị yếu, mất lực, khó cử động. Thêm vào đó, họ sẽ càng lúc đi lại càng khó khăn hơn, thậm chí không nhấc nổi chân lên.
Mất nhận thức
Lúc này tình trạng thực sự nguy hiểm khi người bị đột quỵ não mất dần nhận thức biểu hiện rối loạn trí nhớ, không thể lặp lại một câu đơn giản, mắt mờ, tai ù không nhìn hay nghe rõ.
Nếu có bất kỳ một dấu hiệu bất thường nào trong các dấu hiệu trên, đừng chủ quan, hãy nhờ người nhà đưa đến bệnh viện ngay lập tức để thăm khám và ngăn chặn cơn đột quỵ sớm nhất có thể vì mỗi giây đột quỵ trôi qua là hàng nghìn tế bào não chết đi và không có khả năng phục hồi nữa.
Thông tin hữu ích: Bạn nên làm gì nếu phát hiện một người bị đột quỵ?
Nguyên nhân gây ra đột quỵ não
Đột quỵ não chia làm 2 dạng chính là đột quỵ nhồi máu não và đột quỵ xuất huyết não, nguyên nhân cụ thể gây ra các loại đột quỵ như sau:
Nguyên nhân hình thành cơn đột quỵ nhồi máu não
Khoảng 80 phần trăm của các ca đột quỵ não là do nhồi máu não. Nhồi máu não xảy ra khi các động mạch đến não của nạn nhân bị hẹp hoặc bị chặn, làm giảm lưu lượng máu (thiếu máu cục bộ) nghiêm trọng. Nhồi máu não lại được chia làm 2 loại nhỏ bao gồm:
Đột quỵ huyết khối. Đột quỵ do huyết khối xảy ra khi cục máu đông (huyết khối) hình thành ở một trong những động mạch cung cấp máu cho não của người bệnh. Một cục máu đông được hình thành từ các chất béo tích tụ lâu ngày tạo thành các mảng bám xơ vữa động mạch khiến cho mạch mãu bị nghẽn lại và làm giảm tuần hoàn máu.
Đột quỵ tim: Đột quỵ tim xảy ra khi cục máu đông hoặc các mảnh vụn khác hình thành từ não của bệnh nhân (thường là ở trong tim) bị cuốn theo dòng máu và mắc lại trong lòng các động mạch não hẹp hơn. Loại cục máu đông này được gọi là thuyên tắc.
Nguyên nhân hình thành cơn đột quỵ xuất huyết não
Đột quỵ xuất huyết não xảy ra khi một mạch máu trong não của người bệnh bị rò rỉ hoặc vỡ. Hiện tượng xuất huyết não có thể xuất phát từ nhiều lý do khác nhau như là:
- Huyết áp cao không kiểm soát được (tăng huyết áp)
- Sử dụng thuốc chống đông máu quá liều (chất làm loãng máu) như Aspirin, Lithi, Digoxin
- Mắc chứng phình động mạch
- Một nguyên nhân ít phổ biến hơn của xuất huyết não là tình trạng vỡ dị tật động mạch.
Các loại đột quỵ xuất huyết bao gồm:
Xuất huyết nội sọ: Trong xuất huyết nội sọ, một mạch máu trong não vỡ ra và tràn vào mô não xung quanh, làm hỏng các tế bào não. Các tế bào não ngoài rò rỉ bị thiếu máu và cũng bị hư hại. Huyết áp cao, chấn thương, dị dạng mạch máu, sử dụng thuốc làm loãng máu và các tình trạng khác có thể gây xuất huyết nội sọ.
Bệnh xuất huyết dưới nhện: Trong xuất huyết dưới nhện, một động mạch trên hoặc gần bề mặt não của nạn nhân vỡ ra và tràn vào khoảng trống giữa bề mặt não và hộp sọ của họ. Chảy máu này thường được báo hiệu bởi một cơn đau đầu đột ngột, dữ dội.
Cơn đột quỵ não do xuất huyết dưới nhện thường được gây ra bởi sự vỡ của một phình động mạch nhỏ hình túi hoặc hình quả mọng. Sau khi xuất huyết, các mạch máu trong não mở rộng và thu hẹp một cách thất thường (co thắt mạch máu), gây tổn thương tế bào não bằng cách hạn chế thêm lưu lượng máu.
Cách điều trị đột quỵ não
Điều trị đột quỵ nhồi máu não
Những loại đột quỵ này là do cục máu đông hoặc tắc nghẽn khác trong não. Vì lý do đó, người bệnh chủ yếu được điều trị bằng các kỹ thuật bao gồm:
Thuốc chống tiểu cầu và thuốc chống đông máu
Aspirin không kê đơn thường là tuyến phòng thủ đầu tiên chống lại tổn thương do đột quỵ não. Thuốc chống đông máu và thuốc chống tiểu cầu nên được thực hiện trong vòng 24 đến 48 giờ sau khi các triệu chứng đột quỵ bắt đầu.
Thuốc phá tan huyết
Thuốc tan huyết khối (plasminogen (tPA), hoặc Alteplase IV r-tPA) có tác dụng phá vỡ cục máu đông trong động mạch não ngăn chặn đột quỵ và giảm tổn thương cho não. Thuốc nên được truyền trong vòng 3 đến 4,5 giờ đầu tiên sau khi các triệu chứng đột quỵ của người bệnh bắt đầu. Những người được tiêm tPA có nhiều khả năng phục hồi sau đột quỵ và ít có khả năng bị khuyết tật lâu dài do đột quỵ.
Lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học
Trong thủ tục này, bác sĩ sẽ đặt ống thông vào một mạch máu lớn bên trong đầu của bệnh nhân. Sau đó, họ sử dụng một thiết bị để kéo cục máu đông ra khỏi não.
Đặt Stent
Nếu bác sĩ tìm thấy nơi thành động mạch bị suy yếu, họ có thể thực hiện một thủ tục để làm phồng động mạch bị hẹp và hỗ trợ các thành của động mạch bằng stent .
Phẫu thuật mở hộp sọ
Trong những trường hợp hiếm hoi mà các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, bác sĩ có thể thực hiện một ca phẫu thuật để loại bỏ cục máu đông và mảng xơ vữa động mạch khỏi động mạch của bệnh nhân. Điều này được thực hiện với một ống thông giúp mở rộng động mạch để loại bỏ tắc nghẽn, áp dụng phù hợp trong trường hợp khối huyết đông có kích thước lớn.
Điều trị đột quỵ xuất huyết não
Đột quỵ do chảy máu hoặc rò rỉ trong não đòi hỏi các chiến lược điều trị khác nhau. Phương pháp điều trị đột quỵ xuất huyết não bao gồm:
Sử dụng thuốc làm loãng máu
Các loại thuốc làm loãng máu như warfarin (Coumadin), aspirin hoặc lopidogrel (Plavix) sẽ được đưa vào cơ thể bệnh nhân thông qua đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch ở bắp tay.
Người bệnh cũng có thể được kê đơn thuốc có thể làm giảm huyết áp, giảm áp lực trong não, ngăn ngừa co giật và ngăn ngừa co thắt mạch máu.
Cuộn
Trong thủ tục này, bác sĩ sẽ đưa một ống dài đến khu vực xuất huyết hoặc mạch máu yếu. Sau đó, họ cài đặt một thiết bị giống như cuộn dây ở khu vực mà thành động mạch yếu. Điều này ngăn chặn lưu lượng máu đến khu vực, giảm chảy máu.
Kẹp (thuyên tắc nội mạch)
Trong các xét nghiệm hình ảnh, bác sĩ có thể phát hiện ra chứng phình động mạch chưa bắt đầu chảy máu hoặc đã dừng lại. Để ngăn chảy máu thêm, bác sĩ phẫu thuật có thể đặt một cái kẹp nhỏ ở đáy phình động mạch. Điều này cắt đứt nguồn cung cấp máu và ngăn ngừa một mạch máu bị vỡ hoặc chảy máu mới.
Phẫu thuật
Nếu bác sĩ của bạn thấy rằng phình động mạch đã vỡ, họ có thể phẫu thuật để cắt phình động mạch và ngăn chảy máu không tiếp diễn nữa. Tương tự như vậy, có thể cần phải thực hiện phẫu thuật mở hộp sọ để giảm áp lực lên não sau một cơn đột quỵ lớn.
Thuốc chống đột quỵ
Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị đột quỵ. Loại bác sĩ kê toa phụ thuộc phần lớn vào loại đột quỵ bạn có. Mục tiêu là để ngăn ngừa đột quỵ không tái diễn lần thứ hai và ngăn ngừa đột quỵ xảy ra ở vị trí ban đầu.
Ngoài việc điều trị khẩn cấp, các chuyên gia y tế chăm sóc sức khỏe sẽ tư vấn và giúp bệnh nhân hồi phục chức năng sau đột quỵ bao gồm: chức năng vận động, ngôn ngữ trị liệu, tâm lý trị liệu…Bạn có thể xem thêm chi tiết trong bài viết: Hướng dẫn các bài tập hồi phục chức năng sau đột quỵ
Làm gì để phòng tránh đột quỵ?
Di chứng mà đột quỵ não để lại là vô cùng nặng nề. Vì vậy, hãy đảm bảo rằng bạn đang thực hiện những điều tốt nhất để chứng bệnh này không ập đến:
- Duy trì huyết áp ổn định với những người bị tăng huyết áp bởi huyết áp cao là nguyên nhân trực tiếp gây đứt mạch máu não dẫn đến đột quỵ não.
- Kiểm soát tốt đường huyết bởi tiểu đường là yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch. Các mảng xơ vữa nếu theo dòng máu đi đến mạch máu não gây tắc mạch thì sẽ dẫn đến đột quỵ
- Ăn uống lành mạnh giàu chất xơ, ít dầu mỡ, hạn chế tối đa cholesterol, chất béo bão hòa, đường và muối
- Ngừng hút thuốc lá là nguyên nhân gây ra bệnh mạch máu não
- Hoạt động thể lực thường xuyên, nên đi bột nhẹ nhàng ít nhất 30 phút mỗi ngày, tránh ngồi nhiều lâu tại một vị trí
- Giữ trọng lượng cơ thể phù hợp để giảm nguy cơ mắc bệnh béo phì
- Thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ
Giải pháp phòng ngừa đột quỵ từ Dược liệu Nano
Một trong những biện pháp phòng ngừa đột quỵ tiên tiến nhất hiện nay được các bác sĩ đánh giá cao đó là các Dược liệu bào chế dạng nano. Điển hình cho dòng sản phẩm này là sản phẩm Bình An Nano – Sản phẩm duy nhất trên thị trường có chứa 3 thành phần Nano Dược liệu quý gồm: Nano Ginkgo biloba NDN, Nano Rutin NDN và Nano Panax notoginseng saponin NDN (Nano Saponin của Tam thất).
Bình An nano có tác dụng phục hồi chức năng thần kinh sau đột quỵ, phòng ngừa đột quỵ; giúp hoạt huyết dưỡng não, tăng cường lưu thông máu não. Hỗ trợ giảm các triệu chứng như ù tai, hoa mắt, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ, mất ngủ do thiểu năng tuần hoàn máu não.
Việc bào chế 3 hoạt chất thiên nhiên kể trên dưới dạng Nano giúp cải thiện độ tan, tăng sinh khả dụng và hiệu quả điều trị đồng thời hạn chế các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng liều cao.
Bạn đọc quan tâm đến sản phẩm vui lòng tham khảo chi tiết BÌNH AN NANO TẠI ĐÂY
Để biết chi tiết Kinh nghiệm phục hồi sau đột quỵ, phòng ngừa đột quỵ hay thiểu năng tuần hoàn não, bạn đọc vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc sức khỏe 02473 078 999 để được hỗ trợ.
